مسجد علی بن ابیطالب

"تبریز"( Tebriz, Tabriz ،)نام مرکز استان آذربایجان شرقی و شهری کهن است. قدمت اینزیستگاه به حّدی است که تاریخ آغاز شهرنشینی در آن مشخص نیست و در باره آن نظری قطعی وجودندارد. کهن ترین سند در این باره، کتیبه ای از سارگن دّوم، پادشاه آشور )721 تا 705 پیش از میالد( است.در این سنگ نوشته آمده است که دژ تاروئی ) Tarui )یا تارمیکس ) Tarmix )در این شهر قرار داشتهاست 1 .در حفاری هایی، در مرکز شهر تبریز، تاریخچه این زیستگاه مربوط به عصر آهن؛ یعنی بهّظ نام "تبریز "، عالوه بر تبریز ) ,Tabrizّول پیش از میالد نسبت داده شده است . تلفهزارههای دّوم و اTebriz" ،)تاوریژ" )Tāvrizh )نیز گفته شده است )ویکی پدیای فارسی(. جالب است که مصطفی مومنیدر دانشنامه جهان اسالم میگوید: »اهالی بومی آذربایجان، تبریز را "توری" ) Towrey ،)به معنی چشمهیا رود گرم می خواندهاند«. این گویش تا اوایل سده چهاردهم خورشیدی نزد مردم بومی به کار می رفته است.حتی در حال حاضر نیز مردمان قنبرآباد، در اطراف تبریز، به این شهر، "توری" ) ?Towry )می گویند.عّدهای از شرق شناسان، ریشه نام تبریز را، کهن و مربوط به پارسی میانه و مرتبط با گرما و فعالیت هایگرمایی کوه سهند دانسته اند. منابع ارمنی، نام این شهر را در سده پنج میالدی "تاورژ" )verzh-Ta ،)یا"ت و رش" ) Tawresh )آوردهاند و به فارسی هم "ت ورز" ) Tawraz )تلفّظ کردهاند 2 .در منابع متعددی؛ازجمله ویکی پدیای انگلیسی و دانشنامه بریتانیکا آمده است که نام تبریز از "تپ" (Tap (و "ریز" ) Riz )گرفته شده و این نام گذاری به علت وجود چشمه های آب گرم متعدد در این منطقه میباشد. درباره علتن نامگذاری تبریز به این نام، در ویکی ریشۀ این جانام، آمده است تیریدا ت دومپدیای انگلیسی، زیر عنوا)II Tiridates )پادش, ...ادامه مطلب

بررسی ریشه نام شهر {کرج} نوشتۀ پژوهشگر دکتر مرتضی مومن زادهدر این مقاله دو موضوع مدنظر است.ّاول اینکه معنی واژۀ "کرج" چیست؟. دّوم اینکه چه عاملی باعثنشده که این مکان جغرافیائی "کرج" نامیده شود. برای پاسخ به این دو پرسش ابتدا مروری بر تاریخچۀ"کالن شه رکرج" میشود. سپس فهرستی از دیگر جاها که نامی مشابه "کرج" دارند ارائه میگردد . درخاتمه با مقایسه (استقراء و قیاس ) این دو منبع اطالعات ، به این دو پرسش پاسخ داده خواهد شد.از آن " َکَر نکته ای بسیار مهم در ریشه یابی نام "کرج" این که "کرج" واژه ای عربی زده است و پیش ه"ر گویش، پس از نفوذ اسالم و غلبه زبان عربی به پارسی میانه رخ داد.(Karah )نامیده می شد. این تغییر گویشدر این فرآیند ، بسیاری از نامهای جغرافیائی فارسی تغییراتی ی افتند تا در حّد امکان به عربی نزدیک شوندمثالا نامهای "ساوه" به "ساوج(در نام ساوجبالغ)، "آوه" به "آوج"، " َکَره"(Karah )به " َکَرج"، "سیرگان"به "سیرجان"، "گرگان" به "جرجان"، "دلیگان" به "دلیجان"، "زنگان" به "زنجان" و غیره برگشتند . لذا" َکَر برای ریشه یاب "کرج" شایسته است ، نه تنها از نامهای مشاب ۀ "کرج"، بلکه از نام های مشابۀ ه" نیز یبهره گیری شود.تاریخچۀ شهر کرج___"کرج" نام یکی از کالنشهرهای ایران و مرکز استان البرز می باشد. "زیستگاه کرج" در مسیر "رو دکرج" واقع شده است. آثار باقیمانده از عهد هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان در منطقۀ "کرج" شواهدیاز کهن بود "کرج" میباشند . در ویکی پدیای فارسی از تپۀ آتشگاه، "قلعه دختر " و قلعۀ اشتهارددر منطقه کرج یاد شده است. بنابرآنچه در ویکی پدیای فارسی دربارۀ تاریخچه زیستگاه کرج آمده، اینزیستگاه که امروزه یک کالن شهر است در گذشته زیستگاهی کوچک در کوهپایه های البرز، مث ل, ...ادامه مطلب